Home » Ngữ-Văn-10 » Ngữ-Văn-10-Tập-2 » CHUYỆN CHỨC PHÁN SỰ ĐỀN TẢN VIÊN

CHUYỆN CHỨC PHÁN SỰ ĐỀN TẢN VIÊN

Tuesday, January 17, 2017

CHUYỆN CHỨC PHÁN SỰ ĐỀN TẢN VIÊN

( Trích truyền kì mạn lục – Nguyễn Dữ)

I.Mục tiêu bài học.

Giúp HS:

- Kiến thức:

+ Nắm được một số đặc trưng cơ bản của thể loại truyền kì

+ Thấy được phẩm chất dũng cảm, kiên cường, trọng công lí, chính nghĩa và tinh thần thần dân tộc của nhân vật Ngô Tử Văn.

+ Thấy được cách kể chuyện sinh động hấp dẫn, giầu kịch tính của tác giả

- Kĩ năng:

+ Đọc, tóm tắt được một tác phẩm tự sự

+ Phân tích nhân vật trong truyện truyền kì

II. Chuẩn bị bài học.

1. Giáo viên:

- Phương pháp dạy học: Sử dụng kết hợp các pp: Đọc sáng tạo, gợi tìm, TĐTL, phát vấn, giảng bình tích hợp kt.

- Phương tiện: SGK, SGV, TLTK, thiết bị hỗ trợ giảng dạy

2. Học sinh:Vở soạn, SGk, vở ghi

III. Tiến trình dạy học

1. Ổn định lớp

2. Kiểm tra bài cũ:

(?) Khi kể về Thái sư Trần Thủ Độ, tác giả đưa ra mấy chi tiết? Qua các chi tiết đó cho em biết được những phảm chất gì của nhân vật

3. Bài mới:

* Lời vào bài:

Trong chương trình THCS , chúng ta đa được làm quen với một truyện ngắn đặc sắc của Nguyễn Dữ -Chuyện người con gái Nam Xươngvới chủ đề ca ngợi và cảm thông với những người phụ nữ hiền thục, bất hạnh . Hôm nay chúng ta sẽ đi tìm hiểu tiếp một chủ đề nữa trong các sáng tác của Ng Dữ , đó là ca ngợi những nho sĩ trí thức khẳng khái chính trực vì nghĩa lớn chống gian tà qua tác phẩm...

Hoạt động của GV và HS	TG	Nội dung cần đạt
Hoạt động 1: Hd HS tìm hiểu TD		I. Tìm hiểu chung
GV: gọi hs đọc phần tiểu dẫn		1. Tác giả:
( ?) *Nêu một vài nét về tác giả ?* HS : dựa vào td TLCH		- Ng Dữ sống vào khoảng thế kỉ XVI , người xã Đỗ Tùng, huyện Trường Tân, nay là huyện Thanh Miện tỉnh Hải Dương
(?) *Thế nào là thể văn truyền kì?* HS: TLCH		- Xuất thân trong một gia đình khoa bảng , Ng Dữ từng đi thi và ra làm quan nhưng sau thì lui vầ ở ẩn , ông để lại cho đời kiệt tác Truyền kì mạn lục
		2. Thể loại:
		- Là một thể văn xuôi tự sự thời trung đại . -> Truyền kì phản ánh hiện thực bằng cách đan xen những yếu tố thực và yếu tố kì ảo hoang đường. Thông qua các yếu tố kì ảo ấy, người đọc có thể tìm thấy những vấn đề cốt lõi của cuộc sống cúng như thái độ của nhà văn trước hiện thực ấy
		3. Tác phẩm Truyền kì mạn lục
( ?) *E biết được những gì về tác phẩm TKNL?* HS : TĐTL & TL		- Tập truyện được viết bằng chữ Hán, ra đời vào thế kỉ XVI - Bao gồm 20 truyện được viết bằng văn phong chau chuốt , đứng đầu trong thể loại truyền kì - Nguyễn Dữ là gười đầu tiên ở nước ta dùng thuật ngữ " truyền kì'
GV: Gọi hs đọc, Tóm tắt vb		4. Đoạn trích: Chuyện chức phán sự đền TV *a. Tóm tắt*
( ?) *Qua phần đọc và tóm tắt. Hãy xác định bố cục?* HS: xác định		*b. Bố cục: 4 phần Phần 1: " Ngô Tử Văn...k cần gì cả": giới thiệu nhân vật, hành động Phần 2: " Đốt đền xong...Khó lòng thoát nạn": Cuộc gặp gỡ của Tử Văn với tên giặc họ Thôi giả dạng cư sĩ và vị Thổ Công Phần 3: " Tử Văn vâng lời...K bệnh mà mất":* Cuộc đấu tranh giành công lí ở âm cung Phần 4: Còn lại : Ngô Tử Văn Nhậm chức phán sự ở đền Tản Viên
Hoạt động 2: Hd HS đọc hiểu vb		II. Đọc - hiểu văn bản 1. Nhân vật Ngô Tử Văn
(?) *Phần 1 có nội dung gì?* HS: phát hiện, TL		a. Đoạn1: Giới thiệu nhân vật Ngô Tử Văn
(?) *Tác giả đã giới thiệu nhân vật chính ntn?* *(?) E có nhận xét gì về cách giới thiệu đó?* HS: TĐTL & TLCH		- Tử Văn được giới thiệu trực tiếp ngắn gọn tên quê quán cụ thể -> Giới thiệu theo công thức truyền thống của văn học trung đại
(?) *NTV còn được giới thiệu là người có tính cách ntn?* HS: phát hiện		+ Tính cách: Khẳng khái, nóng nẩy thấy sự gian tà thì k chịu được - Là ng cương trực
*(?)* *Trong phần này, hành động nào chứng tỏ tính cách âý?* HS: TĐTL & TLCH		+ Hành động : đốt đền
*(?)* *Vì sao có hành động ấy?* *Vậy hành động ấy chứng tỏ điều gì?* HS: TĐTL & TLCH (Hết tiết 68, chuyển tiết 69)		+ Tức giận trước việc " hưng yêu tác quái" của tên hung thần -> Lòng dũng cảm cương trực của một con người vì dân vì nước ( Tiêu diệt hồn tên tướng giặc;lúc sống hại dân ta, lúc chết cũng hại dân)
(?) *Đoạn 2 có nội dung gì?* HS: TĐTL & TLCH		b. Đoạn 2: Cuộc gặp gỡ của Tử Văn với tên giặc họ Thôi giả dạng cư sĩ và vị Thổ Công
(?) *Trong đoạn 2 có các sự kiện gì?* HS: phát biểu (?) *Trước những lời đe doạ của tên hung thần, Tử Văn có thái độ ntn?* HS: TĐTL & TLCH (?) *Chi tiết này nói nên điều gì?* HS: TLCH		sự kiện: + Tên yêu quái đến đòi Tử Văn xây lại đến cho hắn , nếu không sẽ đưa xuống âm ti *-> Thái độ* : Vẫn ngồi ngất ngưởng tự nhiên + Thổ thần đến cám ơn cho Tử Văn và bày cho chàng cách đốiphó Những người cương trực thảng thắn vì nghĩa lớn thường được giúp đỡ
(?) *E có nhận xét gì về các chi tiết sự kiện trong đoạn 2?* HS: nhận xét, đánh giá		Sự xuất hiện của hồn ma viên Bách hộ, thổ công. , sự qua lại gặp gỡ giữa người và thần -> Sử dụng các yếu tố kì ảo
(?) *Nội dung của đoạn 3 là gì?* HS: TLCH		c. Đoạn 3: Cuộc đấu tranh giành công lí ở âm cung
(?) *Tại sao lại có vụ xử kiện nơi âm phủ?* HS: TĐTL & TLCH		+ Vì: hồn tên tướng giặc kiện NTV đốt đền
(?) *Thái độ của NTV ra sao trước vụ kiện đó? Kết quả ra sao?* HS: nhận xét		*-> Thái độ của NTV*: cứng cỏi và bất khuất trước Diêm Vương đầy quyền lực
		Kết quả: Bằng chính nghĩa và sự cương trực đấu tranh cho chính nghĩa cuối cùng Ngô Tử Văn đã chiến thắng - Diệt trừ tai hoạ do sự " hung yêu tác quái' đem lại an lành cho nhân dân - Diệt trừ tận gốc các thế lực xâm lược tàn ác, làm sáng tỏ nối oan ức phục hồi danh vị cgho thổ công đất Vịêt
(?) *Kết quả đó nói lên điều gì?* HS: TĐTL & TLCH		-> Khẳng định niềm tin chính nhất định thắng tà -> Qua nhân vật NTV truyện còn thể hiện tinh thần dân tộc mạnh mẽ thể hiện lòng tự hào của kẻ sĩ nước Việt bất khuất chính trực
(?) *Thông qua vụ kiện, tác giả muốn hướng tới những đối tượng phê phán nào?* *(?) E có nhận xét gì về các yếu tố này?* Hs: nhận xét		+ Đối tượng phê phán: -Hồn tên tướng giặc xâm lược (sống cũng như chết đều giữ một bản chất tham lam hung ác),-> sẽ bị trừng trị - Thánh thần quan lại ở cõi âm -> Là những yếu tố kì ảo
(?) *Đằng sau các chi tiết kì ảo , chúng ta vẫn nhận ra cốt lõi của hiện thực đó là gì? Đó là những thói xấu gì?* HS: Phát biểu- tìm chi tiết chứng minh GV: cho hs thảo luận câu hỏi 2 HS: Thảo luận		* Cốt lõi hiện thực: Những hiện tượng tiêu cực ở cõi âm chính là hình chiếu những bất công trong xã hội đương thời mà ở đó có những thói xấu mà tác giả đã đề cập đến: -Thói nhiễu sách dân lành - Nạn Tham nhũng hối lộ -Nạn cậy quyên ức hiếp người khác - Nạn tắc trách, cẩu thả trong công việc của những kẻ quyền thế
(?) *Qua vụ xử kiện, tác giả muốn nhắn nhủ điều gì*?		-> Hãy đấu tranh đến cùng chống lại cái ác. Chỉ có đấu tranh dũng cảm mới đem lại phần thằng cho chính nghĩa
		d. Đoạn 4: Ngô Tử Văn Nhậm chức phán sự ở đền Tản Viên
(?) *Chức phán sự là chức quan gì?* HS: TĐTL & TLCH		*- Phán sự* : chức quan xem xét các vụ kiện tụng -giúp việc cho người xử án.- Đó là chức quan thực hiện công lí
*(?)* *Vì sao Ngô Tử Văn lại dược nhâm chức quan này?* HS: TĐTL & TLCH		- Vì chàng dũng cảm bảo vệ công lí và chính nghĩa
*(?).* *Việc nhậm chức Phán sự ở đền Tản viên của NTV có ý nghĩa gì?* HS: TĐTL & TLCH		* ý nghĩa: - Là sự thưởng công xứng đáng cho những người chính trực dũng cảm - Khích lệ mọi người dũng cảm chống lại cái xấu, cái ác -Sự bất tử hoá khát vọng chính nghĩa , công lí của con người -Kiểu kết thúc có hậu của Truyện truyền kì
(?) *Lời bình ở cuối truyện cho biết quan điểm của tác giả về kẻ sĩ ntn?* HS: TĐTL & TLCH		- Quan điểm của tác giả về kẻ sĩ: Kẻ sĩ cần cứng cỏi cương trực , có dũng khí. Hãy dũng cảm chống lại cái ác , cái xấu để bảo vệ công lí
(?) *Theo em, ngày nay kiểu nhân vật như Tử Văn có cần thiết trong đời sống của chúng ta k?* HS: TĐTL & PB, lí giải GV: Kqkt: Như vậy, bằng chính nghĩa và sự dũng cảm đấu tranh cho chính nghĩa, nhân vật NTV đã chiến thắng: diệt trừ tai họa do sự hưng yêu tác quái của hung thần, đem lại cs an lành cho nhân dân; diệt trừ tận gốc thế lực xâm lược tàn ác, làm sáng tỏ nỗi oan ức, phục hồi danh vị cho thổ công nước Việt; trở thành người đảm nhiệm trọng trách, giữ gìn công lí - hay là biểu tượng của công lí, chính nghĩa được bất tử hóa.
GV dẫn dắt: Đằc điểm của truyện truyền kì là dùng các chi tiết kì ảo làm phương thức phản ánh hiện thực. *(?) Hãy chỉ ra các biểu hiện về cái kì ảo trong truyện và nêu ý nghĩa của các chi tiết đó?* HS: phát hiện đánh giá (?) *Qua phân tích, em có nhận xét gì về nghệ thuật kể chuyện của tác giả?* HS: Nhận xét		2. Nghệ thuật kể chuyện - Truyện có sự tham gia của nhiều yếu tố kì ảo- thực ảo đan xen: + Nhân vật thần linh (hồn ma, thổ công, Diêm Vương, quỷ dạ xoa,..) + Sự tương ggiao giữa ngườ và thần ( qua lại, gặp gỡ chuyện trò, tâu trình, hóa thần,..) - Tuy nhiên đằng sau các yếu tố kì ảo ta vẫn nhận bóng dáng cốt lõi hiện thực chi phối. -> Làm cho câu chuyện truyền kì càng thêm hấp dẫn. Kì ảo chỉ là phương thức đặc biệt để chuyên chở nội dung và cảm hứng hiện thực. - Truyện được xây dựng đầy kịch tính với kết cấu chặt chẽ lô gíc
(?) *Kết cấu chặt chẽ đầy kịch tính của cốt truyện được thể hiện tn?*		+ Chi tiết mở đầu gây sự chú ý, hồi hộp + Câu chuyện được thắt nút dần, xung đột đi đến căng thẳng + Câu chuyện được mở nút
(?) *Kết cấu đó có tác dụng gì?* HS: TĐTL & TLCH		-> Thu hút người đọc và lôi cuốn người đọc cùng chia sẻ với tình cảm , quan điểm của người viết
		III. Tổng kết
(?) *Phát biểu chủ đề của truyện?* *(Chỉ ra ý nghĩa tình cảm thái độ của tác giả)* HS: phát biểu		*1. Chủ đề;* - Truyện có nhiều ý nghĩa nhưng chủ yếu nhất là nhằm đề cao nhân vật Ngô Tử Văn, đại biểu cho ngời trí thức nước Việt giàu tinh thần dân tộc , chuộng chính nghãi, dũng cảm, cương trực, dám đấu tranh chống cái ác trừ hại cho dân
GV: Khái quát về nội dung và nghệ thuật HS đọc ghi nhớ		*2. Ghi nhớ*: sgk/61
GV: gợi ý Nếu có thể được đề nghi bỏ câu:" Nếu trùng trình độ nửa tháng có người khác thay mất" *(-> làm giảm đi vẻ đẹp của Tử Văn khi nhậm chức )*		IV. Luyện Tập: *1. Bài 1*: - Tử Văn sống lâu trăm tuổi , khi mất được thánh Tản Viên mời về nhậm chức phán sự Tử Văn từ chối không nhậnPhán sự ở đền TV, ông muốn chức quan phán sự ngay trong cuộc đời thực
HS Tóm tắt		*2. Bài 2:* Tóm tắt truyện