Home » Ngữ-Văn-10 » Ngữ-Văn-10-Tập-2 » HỒI TRỐNG CỔ THÀNH

HỒI TRỐNG CỔ THÀNH

Sunday, January 29, 2017

HỒI TRỐNG CỔ THÀNH

( Trích hồi 28 - Tam quốc diễn nghĩa)

I.Mục tiêu bài học.

Giúp HS:

- Thấy được vẻ đẹp của tình anh em kết nghĩa và quyết tâm bảo vệ tín nghĩa qua tính cách nóng nẩy bọc trực của Trương Phi và vẻ đẹp trung tín của Quan Công

- Phân tích được tính cách nhân vật qua các đối thoại và hành động

-Biết quý trọng tình nghĩa anh em, sống thủy chung với bạn bè

II. Chuẩn bị bài học

1. Giáo viên

- Phương pháp dạy học: Đọc sáng tạo, gợi dẫn, TĐTL, phát vấn, đàm thoại, tích hợp

- Phương tiện: SGK, SGV,GA, các tài liệu tham khảo,đồ dùng dạy học

III. Tiến trình dạy học

1. Ổn định lớp

2. Kiểm tra bài cũ:

(?) Nhân vật Ngô Tử Văn được hiện lên là một cong người như thế nào? hành động nào chứng tỏ điều đó

3. Bài mới:

* Lời vào bài:

Tiểu thuyết Tam Quốc Diễn Nghĩa của La Quán Trung không những được nhân dân TQ , mà có rất nhiều độc giả VN yêu bộ tiểu thuyết này. Cùng với Thủy Hử , TQDN đã đi vào trong tâm trí người dân VN như một món ăn tinh thần không thể thiếu. Để hiểu được phần nào tác phẩm này, hôm nay chúng ta đi tìm hiểu....

Hoạt động của GV và HS	TG	Nội dung cần đạt
Hoạt động 1: Hd HS tìm hiểu chung		I. Tìm hiểu chung
GV. Yêu cầu hs đọc sgk		*1.Về tác giả*
H. Nêu những nét chính về tác giả? HS: TLCH dựa vào SGK		- La Quán Trung( 1330-1400) Tên La Bản, hiệu Hồ Hải tản nhân, người Thái Nguyên( sơn tây) cũ, sống ở cuối đời Nguyên đầu Minh
		- Tính tình cô độc , lẻ loi, thích ngao du đây đó
		- Có công sưu tầm và biên soạn dã sử , là người có nhiều đóng góp đối với VHTQ ở thể loại tiểu thuyết lịch sử
GV: Giới thiệu TQDN thuộc loại tiểu thuyết chương hồi với đặc điểm nổi bật là kể lại sự việc theo trình tự thời gian, mang tính biên niên, tính cách nhân vật được biểu hiện thông qua hành động và đối thoại là chính		*2. Về* *tác phẩm: « Tam quốc diễn nghĩa »* - Ra đời vào đầu đời Minh(1368-1644) Gồm 120 chương
		*a. Tóm tắt tác phẩm*
H. *Căn cứ vào phần chuẩn bị ở nhà và sự hiểu biết. Hãy tóm tắt tác phẩm ?* HS : tóm tắt vb		- Tác phẩm kể lại sự suy vong của nhà Hán, quá trình hình thành và phát triển rồi bị diệt vong của ba nhà Ngụy, Thục, Ngô, trong suốt thời gian gần 100 năm ( 183- 280). Cuối cùng đất nước lai được thống nhất dưới tay Tư mã Viêm lập nên triều đại nhà Tấn
GV: Chỉ bản đồ gải thích tại sao lại gọi là Tam Quốc
H. *Thông qua phần tóm tắt cho biết tác phẩm có giá trị gì về nội dung và nghệ thuật ?* HS: TĐTL& TLCH		*b. Giá trị* + Nội dung: Phơi bày cục diện chính trị- xã hội TH cổ đại một gia đoạn chiến tranh laonj lạc đất nước chia căt nhân dân đói khổ lầm than - > Qua đó tác giả muốn gưu gắm ước vọng hòa bình thống nhất, ổn định của nhân dân( gửu gắm vào Lưu Bị)
		+ Nghệ thuật: Nghệ thuật kể chuyện , và xây dựng nhân vật ( Tuyệt nghĩa: Quan Công, tuyệt trí: Khổng Minh, Tuyệt gian: Tào tháo -> Truyện đã được chuyển thể thành phim công chiếu trên toàn thế giới
		*3. Đoạn trích: " Hồi trống cổ thành"*
GV: Nêu xuất xứ của đoạn trích Gọi hs đọc : Phân vai HS: đọc vb theo hd của GV		a . Vị trí : Thuộc hồi thứ 28 của tác phẩm b. Đọc c. Giải nghĩa từ khó
H. *Đoạn trích được xây dựng trên bối cảnh nào?* HS: TĐTL& TLCH (Câu chuyện được xây dựng trên hoàn cảnh loạn lạc . Trong hoàn cảnh như vậy , sự cần thiết giữa các anh hùng là rất cần thiết và nền tảng của sự liên kết ấy là trung nghĩa- trung tín. Đê hiểu ró hơn, chúng ta chuyển sang)
Hoạt động 2: Hd HS đọc hiểu vb		II. Đọc- hiểu văn bản
GV; Gọi hs kể tên những nhân vật xuất hiện trong đoạn trích
H. *Xác định nhân vật chính* HS: Xác định		1. Nhân vật Trương Phi
H. *qua hiểu biết về tác phẩm và đọc đoạn trích , bước đầu cho em biết gì về tính cách của Trương Phi?* HS: TĐTL& TLCH		* Trương Phi là vị tướng giỏi, có uy quyền, cương trực ngay thẳng và nóng nảy :
H. *Những chi tiết nào trong đoạn trích cho em biết điều đó?* HS: TLCH		+ Đến Cổ Thành vay lương không được , liền đuổi quan huyện chiếm Cổ Thành
		+Khi nghe tin Quan Công đến;
H. *Khi nghe tin Quan Công đến, Trương Phi đã có hành động gì?* HS: TĐTL& TLCH		- Hành động: Lập tức mặc áo giáp ,vác xà mâu...hà hét như sấm chạy lại đâm QC - Dáng vẻ: Mắt tròn xoe, râu hùm veengr ngược... - Lời nói: Xưng mày -tao
H. *E biết gì về tình cảm giữa Trương Phi và Quan Công ?* HS: suy nghĩ, TLCH (Họ kết nghĩa vì lí tưởng chung, thể hiện một tấm lòng trung nghĩa)
H. *Vậy tại sao, sau một thời gian thất lạc , nay gặp lại mà Trương Phi lại nổi giận đòi đâm Quan Công?* Chọn đáp án đúng trong bài tập trắc nghiệm a.Vì cho ràng QC đã bội nghĩa b. Vì cho rằng QC đến đây để đánh lừa TP c. Vì phải chịu cảnh thất tán ở Từ Châu d. Vì Quan Công là kẻ thù HS: lựa chọn đáp án đúng		Chon (a): Vì cho rằng Quan Công đã bội nghĩa
H. *Qua đó cho ta thấy Trương Phi là người như thế nào?* HS: TĐTL& TLCH		-> *Trương Phi là người trọng nghĩa, trung thành với vua , tôn thờ chữ tín tôi trung không thờ hai chủ*
GV: Chính vì thế TP cho rằng việc QC ở lại trại Tào là sai . Đối với TP việc QC theo Tào là thực, còn bản chất của việc theo Tào là gì TP không cần biết
H. *Qua đó cho em biết gì về nguyên tắc ứng xử của TP ?* HS: TĐTL& TLCH		* *Nguyên tắc ứng xử của Trương Phi* Trung thành không quanh co lắt léo: - Gạt bỏ mọi lời khuyên, bất chấp lời can của Tôn Càn và hai phu nhân - Khi thấy quân Tào Trương Phi nổi giận - Thách thức QC chém đầu Sái Dương lúc đó mới tin
H. *Qua những chi tiết đó em rút ra nhận xét gì?* HS: nhận xét GV:Sự nóng nẩy này là bản chất của TP thể hiện tính cách bộc trực thảng thắn không thấy không tin. Với TP " trăm nghe" không bằng" một thấy"		* Nhận xét: Đó là cách giải quyết của một người bộc trực, nóng nảy, có lập trường nhất quán, là con người kiên định thể hiện hiện qua suy nghĩ đơn giản và cá tính nóng nẩy
CH. Trong hoàn cảnh đó thái độ của QC ntn?chuyển sang
H. *Khi gặp được TP thái độ của QC thế nào?* HS: TĐTL& TLCH		2. Nhân vật Quan Công - Khi nhìn thấy TP, QC đã rất mừng rỡ
H. *Trước hành động của TP, thái độ của QC ra sao?* HS: TĐTL& TLCH		- Khi TP đâm, QC giật mình, tránh mũi lao, rồi trấn tĩnh, dùng lời nói nhẹ nhàng phân giải.
H. *Cách ứng xử đó cho ta thấy QC là người ntn?* HS: TĐTL& TLCH GV: nhún nhường để thanh minh trước người em nóng tính, cầu cứu hai chị em dâu thanh minh giúp mình		-> *QC là người rất trọng nghĩa, độ lượng từ tốn*
H. QC *đã chứng tỏ lòng trung nghĩa của mình bằng cách nào ?* HS: TĐTL& TLCH		- Sẵn sàng chấp nhận lời thách thức củaTP để minh oan
H. *E có nhận xét gì về hành động của QC?* HS: nhận xét		- Không nói một lời, múa long đao xô lại, chưa dứt một hồi trống đầu Sái Dương đã lăn xuống đât -> Cách giải quyết nhanh gọn đúng với quan hệ của tướng võ đối với tướng võ
GV: Như vậy, trong đoạn trích có hai nhân vật với hai tính cách khác nhau, nhưng nhận vật chính là TP, nhân vật Qc chỉ là nền làm nổi bật những nét tính cách của nhân vật TP
H. *Vậy sau khi học xong, em học tập được những nét tính cách nào của hai nhân vật?* HS: Phát biểu		- Tính cách ngay thẳng , cương trực không chấp nhận sự giả dối quanh co, không khoan nhượng với cái xấu của TP Và đưc tính giàu lòng độ lượng sống tình nghĩa của Quan Công
H. *Vậy theo em nội dung của đoạn trích có phải ở việc miêu tả tính cách hai nhân vật không ? Trong đoạn trích có chi tiết nào khiến em phải suy nghĩ?* HS: TĐTL& TLCH
H. *Vì sao lại đặt nhan đề cho đoạn trích là " Hồi trống cổ thành"?* HS: Giải thích		3. ý nghĩa" Hồi trống cổ thành" - Đặt tên Hồi trống cổ thành rất hay vì trước hết nó gợi nên không khí trận mạc
GV: ở đây không chỉ có mâu thuẫn giữa TP và QC mà còn có mâu thuẫn giữa QC và Sai Dương , Tình huống Sái Dương kéo quân đến khiến Quan Công càng bị đặt vào tình thế hiểu nhầm
H. *Hồi trống mà Trương Phi đánh có ý nghĩa gì trong việc giải tỏa các hiểu nhầm?* HS: TĐTL& TLCH		- *ý nghĩa:* Hồi trống là điều kiện, hơn nữa là quan tòa có quyền phán xét QC trung thành hay phản bội
H. *E có nhận xét gì về điều kiện TP đưa ra?* HS: Nhận xét (TP đư ra điều kiện rất khắc nghiệt và dù có khắc nghiệt như thế QC đã thực hiện vượt mức kế hoạch )
		- Hồi trống đã trở thành biểu tượng của lòng trung nghĩa, cho tinh thần dũng cảm, công minh, chính nghĩa
GV: Thể hiện rõ nét tính cách của hai anh em, nhất là tính cách của TP: nóng nẩy dứt khoát, quyết liệt không khoan nhượng , không chấp nhận dung tha kẻ đầu hàng phản bội, dù đó là anh mình
H. *Theo em có thể bỏ chi tiết TP thẳng tay giục trống k? tại sao?* HS: Lí gải (Chi tiết hồi trống làm cho đoạn trích thêm hấp dẫn, bởi âm vang hồi trống rung lên từ cánh tay của Trương Dực Đức. Đó không phải là hồi trống thúc quân thông thường trong các trận đánh mà là hồi trống giải nghi đối với Trương Phi, hồi trống giải oan đối với QC. Vì thế không thể bỏ, nếu bỏ đoạn vawnsex rất tẻ nhạt, và không còn ý nghĩa )		- Vì thế đây là hồi trống thách thức khí phách của bậc trượng phu( TP nóng lòng quyết liệt làm rõ trắng đen; QC lập tức hành động để tỏ rõ lòng trung, tự minh oan cho mình) - Hồi trống đoàn tụ anh em
Hoạt động 3: Hd HS tổng kết		III. Tổng kết
H. *Nếu xem đoạn trích là một đoạn kịch theo em màn kịch diễn ra ở đâu? không gian đó ntn?* HS: TĐTL& TLCH (Đoạn trích như một màn kich chứa đầy mâu thuẫn....)		1. Nghệ thuật - Đoạn trích rất giàu kịch tính không khí chiến trận bừng bừng, khí phách anh hùng trào sôi, được thể hiện qua lối kể giản dị , kể đúng như những gì nó đang diễn ra
H. *Cái tài của tác giả ở chỗ nào?* HS: TĐTL& TLCH GV: giải thích
		2. *Nội dung* - Đây là hồi trống hóa giải mọi hiềm ngi, oan ức, hồi trống chứng minh cho sự sáng trong của lòng tín nghĩa, hồi trống gọi về sự đoàn viên hòa hợp