Home » Ngữ-Văn-10 » Ngữ-Văn-10-tập-1 » CÁC HÌNH THỨC KẾT CẤU CỦA VĂN THUYẾT MINH

CÁC HÌNH THỨC KẾT CẤU CỦA VĂN THUYẾT MINH

Thursday, December 29, 2016

CÁC HÌNH THỨC KẾT CẤU CỦA VĂN

THUYẾT MINH

A.Mục tiêu bài học.

Giúp HS:

- Nắm được các hình thức kết cấu của văn bản thuyết minh

- Xây dựng được kết cấu cho bài văn thuyết minh phù hợp với đối tượng thuyết minh.

B. Trọng tâm kiến thức - kĩ năng

1. Về kiến thức:

- Hoàn thiện các kiến thức về văn bản thuyết minh đã học ở THCS: yêu cầu, phương pháp thuyết minh.

- Các hình thức của văn bản thuyết minh

2. Về kĩ năng:

- Lựa chọn hình thức và xây dựng được kết cấu cho văn bản phù hợp với đối tượng thuyết minh.

C. Phương tiện dạy học

- SGK, SGV, G/án + TLTK khác

D. Phương pháp dạy học

- Sử dụng kết hợp các phương pháp quy nạp, gợi dẫn, phát vấn, thực hành luyện tập.

E. Tiến trình dạy học

1. Ổn điịnh lớp

2. Kiểm tra bài cũ:

(?) Nhắc lại thế nào là văn thuyết minh?

3. Bài mới:

* Lời vào bài:

Mỗi văn bản thuyết minh đều phải viết theo một bố cục nhất định . Nhưng có rất nhiều cách xây dựng bố cục khác nhau. Vậy nguồn gốc của sự khác nhau đó là gì?. Tiết học hôm nay chúng ta sẽ đi tìm hiểu

Hoạt động của GV và HS	TG	Nội dung cần đạt
Hoạt động 1: Hd HS tìm hiểu kết cấu của VB thuyết minh		I. Kết câu của văn bản thuyết minh
GV: gọi hs đọc đoạn về khái niệm văn bản		1. Kết cấu của văn bản
*(?)* *Thế nào là kết cấu văn bản?* HS: đọc , phát biểu		- Là sự tổ chức sắp xếp các thành tố của văn bản thành một đơn vị thống nhất, hoàn chỉnh, có ý nghĩa
Chuyển: Từ khái niệm chung về kết cấu, chúng ta sẽ đi tìm hiểu kết cấu văn bản thuyết minh		2. Kết cấu văn bản thuyết minh
		*a. Ngữ liệu 1*: Hội thi thổi cơm ở Đồng Vân
GV: Gọi hs đọc VB1		* Nhận xét
(?) *Xác định đối tượng thuyết minh trong VB1?* HS: xác định		*+ Đối tượng thuyết minh:* Hội thổi cơm thi ở Đồng Vân( một lễ hội dân gian)
(?) *Mục đích của việc thuyết minh này là gì?* HS: TĐTL & TL		*+ Mục đích thuyết minh:* Giúp người đọc hình dung được thời gian, diễn biến, địa điểm, ý nghĩa của lễ hội
(?) *Căn cứ vào văn bản hãy tìm ~ ý chính(ND cơ bản) để tạo lập mục đích thuyết minh?* HS: TĐTL & TL		*+ Nội dung thuyết minh*: ~ Thời gian diễn ra lễ hội ~ Diễn biễn của lễ hội: Thi nấu cơm: bắt đầu, lấy lửa, nấu cơm Chấm thi: tiêu chuẩn, cách chấm
		+ ý nghĩa của lễ hội với đời sống tinh thần của người dân lao động
(?) *Vậy Văn bản trên có kết cấutheo kiểu nào?* *Các nd thuyết minh được sắp xếp theo trật tự nào?* HS: TĐTL & TL		* - Theo trật tự thời gian Phần kể về diễn biễn của lễ hội được sắp xếp theo trình tự thời gian : thủ tục bắt đầu cuộc thi, diễn biễn cuộc thi, chấm thi -*Theo trình tự lô gíc*: Giới thiệu thời gian, địạ điểm, diễn biễn, ý nghĩa của lễ hội đối với đời sống tinh thần của người dân
		*b. Ngữ liệu 2*: Bưởi Phúc Trạch
GV:Gọi hs đọc VB2		* Nhận xét:
H. *Đối tượng thuyết minh của VB2 là gì?* HS: xác định		+ Đối tượng thuyết minh: Bưởi Phúc Trạch( một loại trái cây ngon nổi tiếng ở miền Trung nước ta)
(?) *Xác định mục đích thuyết minh?* HS: TĐTL & TL		+ Mục đích: Giúp ngưồi đọc cảm nhận được ~ giá trị của bưởi Phúc Trạch ( hình dáng, màu sắc, hương vị hấp dẫn và sự bổ dưỡng của bưởi Phúc Trạch)
(?) *Vậy nội dung thuyết minh của văn bản này là gì?* HS: xác định		*+ Nội dung:* ~ Hình dáng bên ngoài của quả bưởi ~ Hương vị đặc sắc của bưởi Phúc Trạch ~ Sức hấp dẫn và sự bổ dưỡng ~ Danh tiếng của giống bưởi Phúc Trach
(?) *Các ý trong văn bản được sắp xếp theo trình tự ntn? ( có gì khác với VB1)?* HS: TĐTL & TL		* Sắp xếp theo trình tự không gian: Miêu tả quả bưởi từ ngoài vào trong( ý thứ nhất với ý thứ 2)
		- *Theo trình tự lô gíc*: miêu tả các phương diện khác nhau của quả bưởi ( hình dáng, màu sắc, hương vị, sự bổ dưỡng), các ý đều có quan hệ nhân quả
(?) *E hiểu thế nào là kết cấu của văn bản thuyết minh?* HS: TLCH dựa vào SGK		* Kết luận: Kết cấu của văn bản thuyết minh là cách tổ chức, sắp xếp nội dung thuyết minh theo một trình tự nào đó
(?) *Căn cứ vào đó hãy xây dựng thuyết minh cho bài thơ Thuật Hoài của PNL?* HS: TĐTL & TL		*c. Ngữ liệu 3*: Bài 1 + Giới thệu chung về bài thơ:Tác giả, thể loại, nội dung chính + Thuyết minh giá trị nội dung của bài thơ: hào khí, sức mạnh của quân đội thời Trần, chí làm trai theo quan niệm Nho giáo ( lập công và lập danh)
		+ Thuyết minh giá trị nghệ thuật của bài thơ: sự cô đọng, đạt tới độ súc tích cao; nhấn mạnh tính kì vĩ về thời gian không gian và con người
(?) *Xác định trình tự thuyết minh ?* HS: xác định		-> Thuyết minh theo *trình tự hỗn hợp*
(?) *Từ việc phân tích các vd hãy cho biết các dạng kết cấu của vbtm?* HS: TL CH		3. Các kiểu kết cấu cơ bản của văn bản thuyết minh
YC: hs đọc lại văn bản		- Theo trình tự thời gian - theo trình tự không gian -Theo trình tự lôgíc - Hỗn hợp
(?) *Nếu cho em thuyết minh, em có bổ sung thêm kết cấu nào không?* VB1: Miêu tả thêm không khí của người tham gia lễ hội ăn cơm liên tưởng đến sự vất vả....
(?) *Từ đó em rút ra lưu ý gì?* HS: TĐTL & TL		* Lưu ý: Cần vận dụng các kiểu kết cấu của văn bản thuyết minh để đạt ược hiệu quả cao nhất
Hoạt hộng 2: Hd HS luyện tập		II. .Luyện Tập
		*1. Bài 1:* Thuyết minh một di tích lịch sử trên quê hương em
GV: gợi ý, hướng dẫn hs chọ một di tích và xác định nội dung thuyết minh		* nội dung thuyết minh về các mặt: - Vị trí quang cảnh, sự tích, sức hấp dẫn và giá trị của đối tượng thuyết minhđể người đọc có thể hình dung như chính mình đã từng đến thăm di tích thắng cảnh đó - Có thể kết hợp thuyết minh theo trình tự không gian và trình tự lôgíc một cách linh hoạt
GV: Nhận xét, bổ sung phần trình bày của từng nhóm
(?) *Sau khi học xong bài đã đọng lại trong em điều gì?* HS:TL dựa vào sgk - Đọc ghi nhớ		* Ghi Nhớ: SGK/168