văn bản rất thông dụng trong cuộc sống- tạo thêm niềm thích thú  đọc và viết văn thuyết minh trong nhà trường cũng như theo yêu cầu của cuộc sống

Hoạt động của GV và HS	TG	Nội dung cần đạt
Hoạt động 1: Hd HS tìm hiểu mục đích, y/c của việc tt vbtm		I. Mục đích yêu cầu tóm tắt của văn thuyết minh
		1. Ngữ liệu: Phần ghi nhớ bài Nguyến Trãi sgk/13
H. Đây là một văn bản thuyết minh, hay bản tóm tắt?		* Nhận xét: Đây là đoạn văn tóm tắt một văn bản thuyết minh
H. Vì sao em biết được điều đó? HS : TĐTL & TL		- Đối chiếu với văn bản gốc ( thuyết minh về cuộc đời và sự nghiệp văn chương của NT ta nhận thấy
		- Bản tóm tắt đã lược đi một số nội dung
		+ Về tiểu sử: Lược đi phần năm sinh, năm mất quê quán và quá trình tham gia khởi nghĩa Lam sơn, những năm xây dựng chính quyền nhà Lê và cái chết oan khiên của NT
		+ Về sự nghiệp của NT: đã lược đi số liệu tên các tác phẩm những chi tiết về nội dung nghệ thuật trong thơ văn NT
H. vậy bản tóm tắt đã nêu lên vấn đề gì? HS : TĐTL & TL H. E có nhận xét gì về những vấn đề nêu trong bản tóm tắt ? HS: Nhận xét		-> Bản tóm tắt đã khái quát về cuộc đời nhân cách và công lao của NT đối với văn hóa, văn học dân tộc - Tóm tắt được những nội dung chính một cách cô đọng ngắn gọn
H. Qua ví dụ hãy phát biểu mục đích và yêu cầu tóm tắt VBTM ? HS: Phát biểu		- Mục đích: Giúp người đọc, người nghe tiết kiệm thời gian, dễ hiểu dễ nhớ những đặc điểm cơ bản
		- Yêu cầu: Văn bản tóm tắt cần ngắn gọn rành mạch, bám sát nội dung của văn bản gốc
H. Nhắc lại mục đích và yêu câu tóm tắt văn bản tự sự ?
H. so sánh với văn bản thuyết minh em có nhận xét gì? HS : TĐTL & TL		* Nhận xét:  - Về mục đích: không có sự khác biệt lớn , đều hướng tới những nội dung cơ bản của văn bản để ghi nhớ hoặc truyền đạt lại cho người khác -> Mục đích của văn bản thuyết minh có phần hẹp hơn. Bởi văn tự sự có hai mục đích; Tóm tắt theo cốt truyện và tóm tắt theo nhân vật chính - Về yêu cầu: không có sự khác biệt
CH. Vậy làm thế nào để tóm tắt được một văn bản thuyết  minh đáp ứng được yêu cầu trên
Hoạt động 2: Hd HS tìm hiểu cách tóm tắt		II. Cách tóm tắt văn bản thuyết minh
GV; Gọi hs đọc		1. Ngữ liệu: sgk/69
H. Văn bản thuyết minh về đối tượng nào? HS : TĐTL & TL		2. Nhận xét: - Thuyết minh về một ngôi nhà sàn-một công trình xây dựng gần gũi thân thương của bộ phận khá lớn người dân miền núi nước ta và một số dân tộc khác ở ĐNA
H. Qua đó xác định đại ý của văn bản? HS : TĐTL & TL		+ Đại ý: Bài văn thuyết minh về kiến trúc, nguồn gốc và những tiện ích của ngôi nhà sàn
H. Có thể chia văn bản trên  thành mấy đoạn ? xác định ý chính? HS: Xác định		+ Bố cục: Mở bài: ( Nhà sàn... cộng đồng) Giới thiệu khái quát về nhà sàn và mục đích sử dụng của nó Thân bài: ( toàn bộ nhà sàn....là nhà sàn). Giới thiệu cụ thể về các mặt khác nhau của nhà sàn: ~ Nguyên vật liệu ~ Cấu trúc từng bộ phận ~ Nguồn gốc sự hình thành ~ Sự tiện lợi
		Kết bài: Còn lại: - Đánh giá ngợi ca vẻ đẹp và ý nghĩa sử dụng và ý nghĩa văn hóa du lịch của nhà sàn
H. Dựa vào bố cục trên. viết một văn bản tóm tắt dài khoảng 10 câu? HS:  viết
GV: -nhận xét bổ sung; Đọc văn bản tóm tắt trong sgv-75 Hs;  tham khảo
H. Vậy để tóm tắt văn bản thuyết minh ta có thể thực hiện theo quy trình ntn? HS : TĐTL & TL H. Đọc kĩ văn bản gốc để làm gì? HS : TĐTL & TL		* Kết luận: Tóm tắt văn bản thuyết minh gồm 4 bước: + Xác định mục đích yêu cầu tóm tắt + Đọc kĩ toàn văn, tìm bố cục, gạch dưới những câu những đoạn quan trọng cần tóm tắt, lướt qua những đoạn những câu không quan trọng cần lượt bớt + Viết văn bản tóm tắt :bằng cách diến đạt các nội dung tóm tắt thành câu , đoạn  và bài đáp ứng yêu cầu của văn bản Lưu ý: Khi viết có những câu viết nguyên văn theo văn bản gốc,  có những đoạn, những câu cần diễn đạt tóm tắt nội dung bằng lời văn của mình + Đối chiếu  với văn bản gốc để kiểm tra lại
H. Đối chiếu với văn bản gốc để làm gì ? HS : TLCH		( xem có chuẩn xác không, đã ngắn gọn và mạch lạc chưa?)
GV: Gọi h s đọc ghi nhớ HS: đọc ghi nhớ/sgk		* Ghi nhớ: sgk/70
Hoạt động 3: Hd Hs làm BTLT		III. Luyện tập: 1. Bài 1:
H. Xác định đối tượng thuyết minh của văn bản? HS: Xác định		- Đối tượng thuyết minh: Tiểu sử và sự nghiệp của nhà thơ Nhật Bản Ma-su-ô Ba sô và những đặc điểm của thơ Hai cư
H. Tìm bố cục của văn bản HS : xác định bố cục		- Bố cục: Chia làm hai đoạn Đoạn 1: ( Ma-su-ô Ba sô...1902) tóm tắt tiểu sử và giới thiệu những tác phẩm của Ba sô Đoạn 2: Còn lại. Thuyết minh về đặc điểm nội dung và nghệ thuật của thơ hai cư
H. Căn cứ vào đó hãy viết đoạn tóm tắt . HS:  viết trong khoảng tg 10 phút
GV: Nhận xét- bổ sung- đọc đoạn văn mẫu H. Gọi hs đọc vb “Đền Ngọc Sơn”		2. Bài 2: Đền ngọc sơn So sánh với văn bản thuyết minh về ngôi nhà sàn, văn bản này có gì khác về đối tượng và cách thuyết minh
GV: Tương tự hướng dân học sinh  HS: Viết vb tt dưới sự hd của GV   GV ->  Bổ sung- nhận xét- đọc mẫu